จากสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโควิด-19 หรือ ไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19 :Coronavirus Diseases 2019) ส่งผลกระทบต่อระบบเศรษฐกิจและสังคมโดยภาพรวมเป็นอย่างมาก เช่น เดียวกันกับวงการหมอลำ ซึ่งเป็นสื่อวัฒนธรรมท้องถิ่นที่ใกล้ชิดชาวบ้าน การให้ความรู้และขอความร่วมมือจากคณะหมอลำชั้นนำ นับว่าเป็นสิ่งจำเป็น มหาวิทยาลัยขอนแก่น โดยศูนย์วัฒนธรรม ในฐานะที่ดูแลเครือข่ายด้านศิลปวัฒนธรรม จึงได้จัดการประชุมชี้แจงมาตรการป้องกันเฝ้าระวังเชื้อไวรัสโควิด-19 ให้กับเครือข่ายชมรมหมอลำเรื่องต่อกลอน เมื่อวันที่ 11 กุมภาพันธ์ 2563 ณ ห้องประชุมอาคารพุทธศิลป์(ริมบึงสีฐาน) มหาวิทยาลัยขอนแก่น โดยมี รศ.ดร. นิยม วงศ์พงษ์คำ รองอธิการบดีฝ่ายศิลปวัฒนธรรมเศรษฐกิจสร้างสรรค์ เป็นประธานในการประชุม มีการบรรยายให้ความรู้เกี่ยวกับมาตรการป้องกันการแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโควิด-19 โดย อาจารย์เสาวนันท์ บำเรอราช ภาควิชาเวชศาสตร์ชุมชน คณะแพทยศาสตร์ โรงพยาบาลศรีนครินทร์ พร้อมทีมวิทยากร มีเครือข่ายหมอลำเรื่องต่อกลอนชั้นนำเข้าร่วมประชุม เช่น คณะหมอลำ ใจเกินร้อย ระเบียบวาทศิลป์ ประถมบันเทิงศิลป์ หนูภารวิเศษศิลป์ รัตนศิลป์อินตาไทยราช คำบุ่น รวมมิตร บัวริมบึง รุ่งลำเพลิน หนึ่งนครรัตนศิลป์ หนึ่งรุ่งทิวา อำนวยศิลป์ และ ศิลปินภูไท ในช่วงท้ายของการประชุม มีการมอบน้ำยาฆ่าเชื้อเพื่อป้องกันเชื้อไวรัสโควิด-19 โดยบริษัท เฮเวนลี่ ดีไลท์ จำกัด เพื่อมอบให้เครือข่ายชมรมหมอลำเรื่องต่อกลอน และ เครือข่ายสื่อมวลชน อีกด้วย
รศ.ดร. นิยม วงศ์พงษ์คำ รองอธิการบดีฝ่ายศิลปวัฒนธรรมและเศรษฐกิจสร้างสรรค์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น กล่าวในที่ประชุมว่า จากมาตรการป้องกันการแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโควิด-19 กระทรวงสาธารณสุข ได้รายงานสถานการณ์อย่างต่อเนื่อง พบว่ามีผู้ติดเชื้อดังกล่าวแล้วเป็นจำนวนมาก และโรคติดเชื้อนี้ยังได้แพร่ระบาดอย่างรวดเร็วไปยังหลายประเทศในภูมิภาคต่างๆของโลกประกอบกับคณะกรรมการโรคติดต่อแห่งชาติ ได้มีมติในการประชุมครั้งที่ 2/2563 วันที่ 24 กุมภาพันธ์ 2563 เห็นชอบในหลักการร่างประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่อง ให้เพิ่มโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 เป็นโรคติดต่ออันตรายลำดับที่ 14 ตาม พ.ร.บ.โรคติดต่อ พ.ศ. 2558 มหาวิทยาลัยขอนแก่น เล็งเห็นถึงความสำคัญและสนองต่อนโยบายของรัฐบาล จึงได้เรียนเชิญเครือข่ายพี่น้องหมอลำเรื่องต่อกลอนมาร่วมประชุมและขอความร่วมมือในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมเพื่อป้องกันการระบาดของเชื้อไวรัสโควิด-19 โดยขอให้คณะหมอลำปรับเปลี่ยนพฤติกรรม เช่น การสัมผัสกับมิตรรักแฟนเพลง เพื่อป้องการการติดเชื้อ และการปฏิบัติตัวตามมาตรการของคณะกรรมการโรคติดต่อจังหวัดขอนแก่น รวมถึงการให้ความรู้กับผู้เข้าชมหมอลำ ก่อนรับชมการแสดง เป็นต้น และขอเป็นกำลังใจให้พี่น้องหมอลำดูแลสุขภาพ ให้อดทนและปรับตัว เพื่อให้เราผ่านพ้นวิกฤติในครั้งนี้ไปด้วยกัน
ด้าน นายภรภัทร สัตตรัตนพลดล จากคณะหมอลำ ใจเกินร้อย กล่าวว่า คณะหมอลำใจเกินร้อยในวันนี้ได้มีโอกาสมารับข้อมูลข่าวสารเกี่ยวกับการแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 ก่อนหน้านี้ที่ยังไม่มีโรคระบาดเกิดขึ้น ทางคณะหมอลำของเราก็ยังไม่มีนโยบายที่ควบคุมหรือมาตรการป้องกันใดๆ หลังจากที่โรคนี้มีแนวโน้มที่จะอันตรายมากขึ้นเรื่อยๆ ทำให้ส่งผลกระทบเกี่ยวกับเรื่องงานเป็นอย่างมากทั้ง เจ้าภาพหลายงานยกเลิกคิวงานทำให้วงขาดรายได้ ซึ่งก็เชื่อว่าคณะหมอลำ หรือ ศิลปินหลายคน เจอวิกฤติแบบนี้เช่นกัน ผู้จ้างงานเกิดความกังวลในเรื่องของการใช้สถานที่ที่จะใช้ในการแสดง ซึ่งอาจจะเกิดการแพร่ระบาดของเชื้อโรคได้ง่ายขึ้น สำหรับมาตรการของเราคือ จะให้ความรู้กับสมาชิกของวงก่อนทั้ง การป้องกัน การดูแลตนเอง และจะงดการสื่อสารกับแฟนเพลงด้วยการสัมผัสลง อีกทั้งยังให้ความรู้ก่อนการแสดงให้แก่ประชาชน เพราะประชาชนบางกลุ่มหรือในชุมชนอาจไม่สามารถเข้าถึงข้อมูลหรือไม่มีความทั่วถึง จึงจำเป็นที่เราจะต้องนำวิกฤตนี้มาเป็นโอกาสในการประชาสัมพันธ์ ให้ความรู้แก่ประชาชนทั่วไป
คำแนะนำการป้องกันควบคุมโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) สำหรับสถานที่ที่มีการรวมกันของคนหมู่มาก เช่น การแสดงคอนเสิร์ต การแข่งขันกีฬา สวนสนุกหรือกิจกรรมอื่นที่มีลักษณะใกล้เคียงกัน โดย คณะกรรมการโรคติดต่อจังหวัดขอนแก่น ลงวันที่ 4 มีนาคม 2563
พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม มีข้อสั่งการ มาตรการระยะเร่งด่วน สำหรับการแก้ไขปัญหาจากโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) วันที่ 3 มีนาคม 2563 (ข้อ 14) ระบุว่า ให้ส่วนราชการและหน่วยงานอื่นของรัฐขอความร่วมมือจากผู้ประกอบการภาคเอกชนให้หลีกเลี่ยง หรือเลื่อนการจัดกิจกรรมที่มีการรวมตัวของประชาชนจำนวนมาก และอาจมีความเสี่ยงต่อการแพร่ระบาดของโรคโดยไม่จำเป็น เช่น การแข่งขันกีฬา การจัดคอนเสิร์ต และการจัดมหรสพ เว้นแต่เป็นกิจกรรมที่เป็นการดำเนินการของสถานประกอบการตามปกติ ให้ดำเนินการตาม มาตรการเฝ้าระวังและป้องกัน ตามที่กระทรวงสาธารณสุขกำหนดอย่างเคร่งครัด
คำแนะนำสำหรับผู้ดูแลการจัดกิจกรรม
1.ควรพิจารณาเลื่อนการจัดกิจกรรมจนกว่าสถานการณ์การระบาดจะคลี่คลายตามความเหมาะสม
2. เมื่อจัดงาน ควรมีการคัดกรองผู้มีอาการทางเดินหายใจ ได้แก่ ไอ จาม หรือมีน้ำมูก เพื่อให้คำแนะนำแยกตัวจากผู้อื่น และสวมหน้ากากอนามัย
3. จัดหาเจลล้างมือแอลกอฮอล์ และหน้ากากอนามัย โดยเฉพาะในบริเวณที่มีการใช้งานร่วมกันจำนวนมาก เช่น ห้องสุขา ประตูทางเข้างาน จุดจำหน่ายตั๋ว จุดจำหน่ายอาหาร เป็นต้น
4. จัดให้มีการทำความสะอาดอุปกรณ์ และบริเวณที่มีผู้สัมผัสร่วมกัน เช่น ราวบันได ลูกบิดประตู ห้องน้ำ ด้วยน้ำผงซักฟอก หรือน้ำยาทำความสะอาด หรือแอลกอฮอล์70% อย่างสม่ำเสมอ
5. จัดให้มีสบู่ล้างมือในห้องสุขาอย่างเพียงพอ ตลอดระยะเวลาในการจัดงาน
6. จัดจุดปฐมพยาบาลให้การดูแลรักษาเบื้องต้นแก่ผู้ป่วย (กรณีจัดการแข่งขันกีฬา) โดยแยกผู้ป่วยออกจากกิจกรรมการรวมตัวนั้น รวมทั้งอำนวยความสะดวกในการส่งกลับไปรักษาตัวที่บ้านหรือโรงพยาบาล
7. ควรลดความแออัดของผู้เข้าร่วมกิจกรรม เช่น เพิ่มจำนวนรถที่นำประชาชนเข้างาน กระจายมุมจำหน่ายอาหาร
สำหรับผู้เข้าร่วมกิจกรรม
1. ก่อนเข้าร่วมกิจกรรม ควรจัดเตรียมหน้ากากอนามัยและแอลกอฮอล์เจล และควรปฏิบัติตามหลักสุขอนามัย 2. หากสงสัยว่าตนเองป่วย ควรงดเข้าร่วมกิจกรรมที่มีการรวมตัวกันของคนหมู่มาก
3. หากสังเกตเห็นผู้ร่วมกิจกรรมมีอาการไอ จาม ผิดปกติ ควรแนะนำให้ผู้มีอาการติดต่อเจ้าหน้าที่ เพื่อขอรับหน้ากากอนามัยมาสวม
4. หลีกเลี่ยงการอยู่ใกล้ชิดกับผู้มีอาการ ไอ จาม หรือมีน้ำมูก
5. หากมีข้อสงสัย สอบถามเพิ่มเติมได้ที่ สายด่วน 1422 กรมควบคุมโรค หรือ โทรศัพท์ 097-959 6765 สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดขอนแก่น
6. หากมีข้อสงสัย สอบถามเพิ่มเติมได้ที่ หมายเลขโทรศัพท์ 097-959 6765 สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดขอนแก่น หรือ Line Official ศูนย์เฝ้าระวังโรคติดต่อขอนแก่น https://lin.ee/ZqL32p หรือสายด่วน 1422 กรมควบคุมโรค
ข่าว : ชุตินันท์ พันธ์จรุง /วนิดา บานเย็น
ภาพ : ธนัชชา สีสองชั้น /ณัฐวุฒิ จารุวงศ์ /ชุตินันท์ พันธ์จรุง /รัชฎาวรรณ วัฒนสุข
