ประเทศไทยไร้พยาธิใบไม้ตับ

วันที่ 1 ตุลาคม 2563 รศ.นพ.ณรงค์ ขันตีแก้ว ผู้อำนวยการสถาบันวิจัยมะเร็งท่อน้ำดี ม.ขอนแก่น พร้อมด้วย รศ.ดร.วัชรินทร์ ลอยลม กรรมการและเลขานุการสถาบันฯ เข้าร่วมประชุมชี้แจงแนวทางการดำเนินงานโครงการจัดมหกรรมรณรงค์เพื่อป้องกันกำจัดโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดี พื้นที่ อ.เมืองขอนแก่น จ.ขอนแก่น ในการประชุมกำนันผู้ใหญ่บ้าน และการประชุมหัวหน้าส่วนราชการและคณะกรรมการรักษาความมั่นคง อำเภอเมืองขอนแก่น ณ หอประชุมเมืองขอนแก่น จ.ขอนแก่น โดยมีนายศิริวัฒน์ พินิจพานิชย์ นายอำเภอเมืองขอนแก่น จ.ขอนแก่น เป็นประธานการประชุม กิจกรรมดังกล่าวมีผู้เข้าร่วมการประชุมจำนวนกว่า 910 คน การเข้าร่วมประชุมครั้งนี้สถาบันวิจัยฯ ได้เข้าชี้แจงรายละเอียด วัตถุประสงค์ และรูปแบบการดำเนินงานโครงการจัดมหกรรมรณรงค์เพื่อป้องกันกำจัดโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดี ในพื้นที่ อ.เมืองขอนแก่น จ.ขอนแก่น ที่จะดำเนินงานขับเคลื่อนกิจกรรมฯ ในช่วงเดือนธันวาคม 2563-มีนาคม 2564 นี้ รศ.นพ.ณรงค์ ขันตีแก้ว ผู้อำนวยการสถาบันวิจัยมะเร็งท่อน้ำดี กล่าวว่า “ สถาบันวิจัยมะเร็งท่อน้ำดี มหาวิทยาลัยขอนแก่น ดำเนินงานขับเคลื่อนแก้ไขปัญหาพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดี ในรูปแบบอำเภอต้นแบบ ผ่านโครงการวิจัยท้าทายไทย ประเทศไทยไร้พยาธิใบไม้ตับ : Fluke Free Thailand ร่วมกับสำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.) และคณะกรรมการเขตสุขภาพเพื่อประชาชน เขตพื้นที่ 7

เมื่อวันที่ 8 กันยายน 2563 สถาบันวิจัยมะเร็งท่อน้ำดี มหาวิทยาลัยขอนแก่น นำโดย นางสาวสุปราณี วรพันธุ์ ผู้จัดการโครงการ สถาบันวิจัยมะเร็งท่อน้ำดี ร่วมประชุมกับคณะกรรมการพัฒนาพัฒนาคุณภาพชีวิตอำเภอบ้านแฮด เพื่อขับเคลื่อนการจัดการสิ่งปฏิกูลขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ณ สำนักงานสาธารณสุขอำเภอบ้านแฮด โดยมีนายชาติชาย ขำชื่น นายอำเภอบ้านแฮด เป็นประธาน พร้อมด้วยผู้รับผิดชอบหรือผู้แทนจากองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และหัวหน้ารวมถึงผู้นำชุมชน เข้าร่วมประชุมหารือในครั้งนี้ นายชาติชาย ขำชื่น กล่าวว่า “ขอขอบคุณทุกท่านที่เห็นความสำคัญของปัญหาการจัดการสิ่งปฏิกูล ซึ่งเป็นปัญหาสำคัญของอำเภอบ้านแฮดและปัญหานี้ได้คืบคลานเข้ามาใกล้ตัวเรามากขึ้นทุกขณะ ซึ่งทุกภาคส่วนต้องร่วมมือกัน เพราะการแก้ปัญหาเพียงหน่วยงานใดหน่วยงานหนึ่งอย่างเดิมให้สำเร็จคงเป็นไปได้ยาก เราทุกคนถือเป็นจุดเริ่มต้นที่จะขับเคลื่อนให้เกิดพลังในพื้นที่ เริ่มจากการสร้างความเข้าใจแก่ชุมชนของตนเอง นำความรู้จากที่ได้ศึกษาดูงานมาสื่อสารให้ชุมชนทราบ เมื่อการดำเนินการจนสำเร็จแล้ว จะช่วยป้องกันปัญหาอื่นๆ ที่จะตามมาด้วย โดยเฉพาะโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดี ทางอำเภอยินดีร่วมขับเคลื่อนไปพร้อมกับทุก ๆ คน” ประเด็นในการการประชุมในครั้งนี้ ประกอบด้วย การถอดบทเรียนจากการศึกษาดูงานการจัดการสิ่งปฏิกูลโดยเทศบาลตำบลนาข่า อำเภอเมือง จังหวัดอุดรธานี เมื่อวันที่ 18 สิงหาคม 2563 ที่ผ่านมา จากนั้นได้นำเอาองค์ความรู้ที่ได้รับมาเป็นแนวทางในการวางแผนการขับเคลื่อนการจัดการสิ่งปฏิกูลในพื้นที่ของตนโดยแบ่งกลุ่มตามพื้นที่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ผลที่ได้จากการประชุมครั้งนี้ จะนำไปเป็นแนวทางการขับเคลื่อนการจัดการสิ่งปฏิกูลโดยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นของอำเภอบ้านแฮด ซึ่งเป็นหนึ่งในประเด็นสำคัญของการตัดวงจรการเกิดปัญหาโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดี อันเป็นส่วนหนึ่งของอำเภอต้นแบบในการแก้ปัญหาปัญหาโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดี “บ้านแฮดโมเดล” โดยหวังให้บ้านแฮดโมเดลเป็นต้นแบบเพื่อขยายไปยังอำเภออื่น ๆ ต่อไป ภาพ/ข่าว : ธนาราช

วันที่ 28 สิงหาคม 2563 สถาบันวิจัยมะเร็งท่อน้ำดี มหาวิทยาลัยขอนแก่น นำโดย รศ.ดร.วัชรินทร์ ลอยลม กรรมการและเลขานุการสถาบันวิจัยฯ พร้อมคณะทำงาน ได้จัดกิจกรรม “โครงการอบรมเชิงปฏิบัติการพัฒนาอาสาสมัครแกนนำ Mr.&Mrs.OV-CCA ภายใต้ โครงการอำเภอต้นแบบการแก้ไขปัญหาโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดี “โกสุมพิสัยโมเดล” ในวันที่ 28 สิงหาคม 2563 ณ ห้องประชุมคำป่า โรงพยาบาลโกสุมพิสัย จังหวัดมหาสารคาม โดยได้รับเกียรติจาก นายปิยะ ปิจนำ นายอำเภอโกสุมพิสัย จ.มหาสารคาม (ประธานคณะกรรมการพัฒนาคุณภาพชีวิตระดับอำเภอโกสุมพิสัย) เป็นประธานกล่าวเปิดงานในครั้งนี้ มีผู้เข้าร่วมงาน 89 คน จากกลุ่มสตรี ต.แพง, อสม.หัวขวาง ต.แก้งแก ต.หนองเหล็ก และ รพ.สต.ในพื้นที่ อ.โกสุมพิสัย นายปิยะ ปิจนำ นายอำเภอโกสุมพิสัย กล่าวว่า “ปัจจุบันภาครัฐได้พยายามแก้ไขปัญหาโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดี อย่างต่อเนื่อง โดยกระทรวงสาธารณสุข ได้ประกาศเป็นแผนยุทธศาสตร์ กำจัดพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดี ปี พ.ศ. 2559–2568 เพื่อจะจัดการกับปัญหาสุขภาพนี้ให้หมดไปจากประเทศไทย ซึ่งการแก้ไขปัญหาสุขภาพนี้ คงกระทำให้สำเร็จโดยภาครัฐอย่างเดียวไม่ได้ ต้องอาศัยความร่วมมือของภาคีเครือข่าย บูรณาการการแก้ไขปัญหาให้สัมฤทธิ์ผลและต่อเนื่อง ซึ่งจะดำเนินการแต่เพียงในโรงพยาบาลหรือบุคลากรทางสุขภาพด้วยการตั้งรับเพียงอย่างเดียวไม่เพียงพอที่จะแก้ไขปัญหาให้หมดไปได้

เมื่อวันที่ 18 สิงหาคม 2563 สถาบันวิจัยมะเร็งท่อน้ำดี มหาวิทยาลัยขอนแก่น ร่วมกับคณะกรรมการพัฒนาคุณภาพชีวิตอำเภอบ้านแฮด (พชอ.บ้านแฮด) นำโดย นางภราดร ดังยางหวาย รักษาการสาธารณสุขอำเภอบ้านแฮด จัดโครงการบ้านแฮดโมเดลศึกษาดูงานการบริหารจัดการระบบบำบัดสิ่งปฏิกูล โดยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นเพื่อความยั่งยืน ภายใต้โครงการอำเภอต้นแบบแก้ไขปัญหาโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดี “บ้านแฮดโมเดล” เพื่อศึกษาดูงานกระบวนการบริหารจัดการและแนวทางจัดหาพื้นที่จัดสร้างระบบบำบัดสิ่งปฏิกูลขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น นำมาถอดบทเรียนเป็นแนวทางขับเคลื่อนพัฒนาระบบบำบัดสิ่งปฏิกูลในอำเภอบ้านแฮด ซึ่งเป็นหนึ่งในประเด็นสำคัญของการขับเคลื่อนอำเภอต้นแบบการแก้ไขปัญโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดี โดยผู้เข้าร่วมโครงการ ประกอบด้วย ผู้แทนจากที่ว่าการอำเภอบ้านแฮด ผู้นำและผู้รับผิดชอบงานสาธารณสุขขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น สาธารณสุขอำเภอบ้านแฮด กำนัน ผู้ใหญ่บ้าน และหัวหน้าชุมชนในอำเภอบ้านแฮด นายสุพรรณ ชัยมี นายกเทศมนตรีตำบลนาข่า อ.เมือง จ.อุดรธานี กล่าวว่า “ที่ผ่านมาเทศบาลตำบลนาข่ามีการเพิ่มขึ้นของประชากรอย่างต่อเนื่อง และมีสถานบริการจำนวนมาก โดยเฉพาะตลาดผ้านาข่าที่สามารถดึงดูดนักท่องเที่ยวเป็นจำนวนมาก ทำให้ตามมาด้วยปัญหาขยะและสิ่งปฏิกูล ปัญหาสำคัญที่พบคือรถสูบสิ่งปฏิกูลของเอกชนลักลอบทิ้งสิ่งปฏิกูลตามที่สาธารณะ จนเกิดเป็นปัญหาด้านสุขาภิบาล สร้างความเดือดร้อนแก่ประชาชน เทศบาลจึงเริ่มขับเคลื่อนการแก้ปัญหาดังกล่าว โดยมีสำนักงานสิ่งแวดล้อมภาค 9 เป็นที่ปรึกษา และจัดสร้างบ่อบำบัดสิ่งปฏิกูลในปี 2555  ซึ่งดำเนินการจนเป็นที่ยอมรับให้เป็นต้นแบบเข้าศึกษาดูงานเรื่อยมา” นายณัษฐพงษ์ วงษา ผู้อำนวยการกองสาธารณสุขและสิ่งแวดล้อม ได้บรรยายถึงการบริหารจัดการระบบบำบัดสิ่งปฏิกูล จากนั้นได้นำชมบ่อบำบัดสิ่งปฏิกูลของเทศบาลตำบลนาข่า โดยมีการซักถามและแลกเปลี่ยนข้อคิดเห็นระหว่างกันโดยตลอด บ่อบำบัดสิ่งปฏิกูลเทศบาลตำบลนาข่า ห่างจากชุมชนประมาณ 1 กิโลเมตร อยู่ในพื้นที่สาธารณะประโยชน์ของบ้านถ่อนใหญ่ มีขนาด 2 งาน

วันที่ 7 สิงหาคม 2563 สถาบันวิจัยมะเร็งท่อน้ำดี มหาวิทยาลัยขอนแก่น นำโดย รศ.นพ.ณรงค์ ขันตีแก้ว ผู้อำนวยการสถาบันฯ ได้ต้อนรับคณะศึกษาดูงานจากคณะกรรมการพัฒนาคุณภาพชีวิตอำเภอกันทรวิชัย จังหวัดมหาสารคาม เข้าศึกษาดูงานและเข้ารับการถ่ายทอดความรู้การทำงานแก้ไขปัญหาโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดี ภายใต้โครงการอำเภอต้นแบบแก้ไขปัญหาพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดี “กันทรวิชัยโมเดล” ภายใต้โครงการวิจัยท้าทายไทย : ประเทศไทยไร้พยาธิใบไม้ตับ ซึ่งดำเนินงานร่วมกับสำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.) โดยคณะศึกษาดูงานจาก อ.กันทรวิชัย นำโดย นายนายประเสริฐ ไหลหาโคตร์ สาธารณสุขอำเภอกันทรวิชัย จ.มหาสารคาม พร้อมด้วยคณะทำงานจากคณะกรรมการพัฒนาคุณภาพชีวิตอำเภอ, สำนักงานสาธารณสุขอำเภอ, รพ.สต.ต่างๆ ผู้นำชุมชน ครู บุคลากรโรงพยาบาลกันทรวิชัย และบุคลากรที่เกี่ยวข้องเข้าร่วมกิจกรรมจำนวนกว่า 36 คน ณ ห้องประชุม 5311 อาคารเวชวิชชาคาร คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ห้องปฏิบัติการตรวจพยาธิใบไม้ตับจากแอนติเจนในปัสสาวะ ภาควิชาปรสิตวิทยา คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น และหอผู้ป่วยมะเร็งท่อน้้าดี (8C) ศูนย์ความเป็นเลิศมะเร็งท่อน้ำดี โรงพยาบาลศรีนครินทร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น โดย รศ.นพ.ณรงค์ ขันตีแก้ว ผู้อำนวยการสถาบันวิจัยฯ กล่าวว่า “โรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดีเป็นภัยร้ายที่ทำลายชีวิตคนอีสาน มีผู้เสียชีวิตมากกว่าปีละกว่า 20,000 คน สาเหตุหลักๆ