ศูนย์แม่ข่ายประสานงาน อพ.สธ. – มข. จัดประชุมกลุ่มออนไลน์สมาชิกสวนพฤกษศาสตร์โรงเรียน ครั้งที่ 1/2565 หลักสูตร “การบริหารและการจัดการ การสำรวจและจัดทำฐานทรัพยากรท้องถิ่น (9 ใบงาน)” ในระหว่างวันที่ 11-12 พฤศจิกายน 2564 ณ ห้องประชุม สำนักหอสมุด มหาวิทยาลัยขอนแก่น ในรูปแบบออนไลน์ ผ่านระบบ Zoom Meeting ให้กับผู้เข้าอบรมที่เป็นสมาชิกงานสวนพฤกษศาสตร์โรงเรียน หน่วยงาน และผู้สนใจร่วมงานสนองพระราชดำริงานสวนพฤกษศาสตร์โรงเรียน จำนวน 59 คน
โดยมีผู้ช่วยศาสตราจารย์จุฑาพร แสวงแก้ว รักษาการแทนรองผู้อำนวยการศูนย์ประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ กล่าวรายงานการประชุมกลุ่มออนไลน์สมาชิกสวนพฤกษศาสตร์โรงเรียนในครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อให้ความรู้ความเข้าใจ การดำเนินงานสนองพระราชดำริ สมาชิกสวนพฤกษศาสตร์โรงเรียนได้อย่างถูกต้องตามแนวทาง อพ.สธ. และผลักดันการดำเนินงานสำรวจและจัดทำฐานทรัพยากรท้องถิ่นให้ประสบผลสำเร็จ
ได้รับเกียรติจาก ศาสตราจารย์ธิดารัตน์ บุญมาศ รองอธิการบดี ฝ่ายนวัตกรรมและวิสาหกิจ มหาวิทยาลัยขอนแก่น เป็นประธานกล่าวเปิดการประชุมกลุ่มออนไลน์สมาชิกสวนพฤกษศาสตร์โรงเรียน
ปณิธานของมหาวิทยาลัยขอนแก่น “อุทิศเพื่อสังคม (Social Devotion)” มหาวิทยาลัย ได้สนับสนุนให้มีการนำผลงานวิจัย องค์ความรู้ เทคโนโลยี และนวัตกรรม ไปใช้ให้เกิดประโยชน์ในพื้นที่ เพื่อให้คุณภาพชีวิตของประชาชนในพื้นที่ดีขึ้น อีกทั้งมหาวิทยาลัยขอนแก่นเป็นศูนย์กลางของการเรียนรู้ตลอดชีวิตของสังคม (Lifelong Learning Center) ซึ่งปัจจุบัน มีบุคคลภายนอกเข้ามาแลกเปลี่ยนเรียนรู้ และร่วมกิจกรรมการเรียนรู้จำนวนมาก
มหาวิทยาลัยขอนแก่น สนองพระราชดำริโครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี (อพ.สธ.) เป็นระยะเวลากว่า 24 ปี โดยมีนักวิจัย นักวิชาการ ของมหาวิทยาลัยขอนแก่น ร่วมเป็นคณะปฏิบัติงานวิทยาการ ดำเนินงานสำรวจ ศึกษาวิจัย ค้นคว้า ทรัพยากรกายภาพชีวภาพรวมทั้งภูมิปัญญาและวัฒนธรรมในพื้นที่ปกปักทรัพยากร ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ นอกจากนั้น มหาวิทยาลัยขอนแก่น ยังสนองพระราชดำริในภารกิจที่สำคัญ คือ การเป็นศูนย์แม่ข่ายประสานงานโครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริฯ (อพ.สธ.) ซึ่งเป็นการดำเนินงานสนับสนุนการอนุรักษ์ทรัพยากร การประสานงานสนองพระราชดำริหน่วยงานต่างๆ เช่น มหาวิทยาลัย โรงเรียน องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น รวมทั้งการให้ความรู้ความเข้าใจ การจัดฝึกอบรมบุคลากรหน่วยงานในพื้นที่เป้าหมาย ตามหลักสูตร อพ.สธ. ให้มีการดำเนินงานสวนพฤกษศาสตร์โรงเรียน และงานฐานทรัพยากรท้องถิ่น รวมทั้งการเป็นพี่เลี้ยงในการบริหารจัดการฐานข้อมูลทรัพยากรท้องถิ่น ให้กับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นและจังหวัด และช่วยขับเคลื่อนการดำเนินงานสนองพระราชดำริ อพ.สธ. ในพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบน
การประชุมกลุ่มออนไลน์สมาชิกสวนพฤกษศาสตร์โรงเรียน หลักสูตร “การบริหารและการจัดการ การสำรวจและจัดทำฐานทรัพยากรท้องถิ่น (9 ใบงาน)” ประกอบไปด้วยการบรรยายให้ความรู้และเปิดโอกาสให้ผู้เข้าร่วมอบรมได้ฝึกปฏิบัติการและนำเสนอผลงานและผลการเรียนรู้ โดยมีวิทยากรให้คำแนะนำ ดังนี้
– การบรรยายหัวข้อ “ที่มา ความสำคัญ ภาพรวม อพ.สธ. นโยบาย ทิศทาง เป้าหมาย” และหัวข้อ “การบริหารและการจัดการงานสวนพฤกษศาสตร์โรงเรียนและการสำรวจและจัดทำฐานทรัพยากรท้องถิ่น (9 ใบงาน)” ได้รับเกียรติจาก คุณธานินทร์ สันคะนุช ตำแหน่งเจ้าหน้าที่งานในพระองค์ ระดับ 5 (อพ.สธ.)
– การบรรยายหัวข้อ “การสำรวจและจัดทำฐานทรัพยากรท้องถิ่น ใบงานที่ 1 – 9” ได้แก่ ใบงานที่ 1 การเก็บข้อมูลพื้นฐานในท้องถิ่น, ใบงานที่ 2 การเก็บข้อมูลการประกอบอาชีพในท้องถิ่น, ใบงานที่ 3 การเก็บข้อมูลด้านกายภาพในท้องถิ่น, ใบงานที่ 4 การเก็บข้อมูลประวัติหมู่บ้าน ชุมชน วิถีชุมชน, ใบงานที่ 5 การเก็บข้อมูลการใช้ประโยชน์ของพืชในท้องถิ่น, ใบงานที่ 6 การเก็บข้อมูลการใช้ประโยชน์ของสัตว์ในท้องถิ่น, ใบงานที่ 7 การเก็บข้อมูลการใช้ประโยชน์ของชีวภาพอื่นๆ ในท้องถิ่น, ใบงานที่ 8 การเก็บข้อมูลภูมิปัญญาในท้องถิ่น และใบงานที่ 9 การเก็บข้อมูลแหล่งทรัพยากรและโบราณคดีในท้องถิ่น ได้รับเกียรติจากนายทองอินทร์ คำมี นักวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น และสรุปผลการเรียนรู้ การสำรวจและจัดทำฐานทรัพยากรท้องถิ่น (9 ใบงาน) โดยคุณธานินทร์ สันคะนุช เจ้าหน้าที่งานในพระองค์ ระดับ 5 (อพ.สธ.)
จากนั้น เป็นการสาธิตวิดีทัศน์ “แนวทางการสำรวจ การจดบันทึก และสาธิตการใช้เครื่องมือสำรวจ และเก็บข้อมูล ใบงานที่ 5-8” และมอบงานฝึกปฏิบัติการ การสำรวจและจัดทำฐานทรัพยากรท้องถิ่น ใบงานที่ 5 – ใบงานที่ 8 ในพื้นที่ของผู้เข้าอบรม ได้รับเกียรติจาก ดร.หิรัญ แสวงแก้ว นักวิจัยชำนาญการ มหาวิทยาลัย ขอนแก่น
วันที่สองของการประชุมกลุ่มออนไลน์สมาชิกสวนพฤกษศาสตร์โรงเรียน เป็นการนำเสนอ: ผลงานการสำรวจและจัดทำฐานทรัพยากรท้องถิ่น ใบงานที่ 5 – 8 ของผู้เข้าประชุม โดยมี คุณธานินทร์ สันคะนุช เจ้าหน้าที่งานในพระองค์ ระดับ 5 (อพ.สธ.) และวิทยากรประจำศูนย์แม่ข่ายประสานงาน อพ.สธ. – มหาวิทยาลัยขอนแก่น ให้ข้อเสนอแนะ และตอบข้อซักถาม ได้แก มีการบันทึกและอธิบายให้รายละเอียดในแต่ละประเด็นอย่างชัดเจน, การกำหนดวัตถุประสงค์เพื่อให้สอดคล้องและครอบคลุมกับการสำรวจบันทึกและข้อมูล, การวิเคราะห์ข้อมูล และอธิบายในสิ่งที่สำรวจศึกษา โดยคำนึงถึง เหตุ ปัจจัย และผล, จุดเด่นของภูมิปัญญา สามารถเลือกอธิบายได้เป็น จุดเด่นด้านวัสดุอุปกรณ์ หรือด้านวิธีการ เป็นต้น
– ในช่วงบ่ายเป็นการบรรยาย “การรวบรวมข้อมูล 9 ใบงาน บันทึกสู่ฐานข้อมูลฐานทรัพยากรท้องถิ่น” ทั้งการใช้ฐานข้อมูลบันทึกในรูปแบบคอมพิวเตอร์และรูปแบบแอพพลิเคชั่นมือถือ โดย ผู้ช่วยศาสตราจารย์จุฑาพร แสวงแก้ว รักษาการแทนรองผู้อำนวยการศูนย์ประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
สรุปผล “การประชุมกลุ่มออนไลน์สมาชิกสวนพฤกษศาสตร์โรงเรียน” แนะนำการสมัครเข้าร่วมงานสนองพระราชดำริ อพ.สธ., การจัดทำรายงานผลที่ถูกต้องตามหลักวิชาการ และการถ่ายทอดแนวการฝึกปฏิบัติไปยังนักเรียนจะช่วยฝึกการใช้ทักษะการเรียนรู้ และสร้างจิตสำนึกในการอนุรักษ์ทรัพยากร โดย คุณธานินทร์ สันคะนุช เจ้าหน้าที่งานในพระองค์ ระดับ 5 (อพ.สธ.)
และปิดการประชุมกลุ่มออนไลน์สมาชิกสวนพฤกษศาสตร์โรงเรียน โดย ผู้ช่วยศาสตราจารย์จุฑาพร แสวงแก้ว รักษาการแทนรองผู้อำนวยการศูนย์ประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ มหาวิทยาลัยขอนแก่น