“FameLab Thailand 2020” การแข่งขันสื่อสารวิทยาศาสตร์ประจำปี 2563 รศ.ดร.สุปรีดิ์ พินิจสุนทร อาจารย์ประจำภาควิชาฟิสิกส์ คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ได้คว้าแชมป์สุดยอดนักสื่อสารวิทยาศาสตร์ประจำประเทศไทยในปีนี้ พร้อมกับทุนวิจัยของรางวัล Research Award ไปครอง เตรียมเป็นตัวแทนประเทศไทยไปแข่งในรอบชิงชนะเลิศระดับนานาชาติ FameLab International 2020 ที่ในปีนี้จะจัดขึ้นในรูปแบบออนไลน์ช่วงปลายเดือนตุลาคมนี้
รศ.ดร.สุปรีดิ์ พินิจสุนทร นักวิจัยด้านวัสดุศาสตร์ ผู้สนใจด้านโลหะวิทยา และอาจารย์ภาควิชาฟิสิกส์ คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ได้เล่าถึงหัวข้อที่นำมาแข่งขันในครั้งนี้ “โฟมคาร์บอนนาโนสำหรับดูดซับคราบน้ำมันจากแหล่งน้ำเสีย” (Carbon Nano-Sponge for Oil Sorption from Polluted Water) ว่า ปัญหาเรื่องคราบน้ำมันที่รั่วไหลลงสู่แหล่งน้ำเป็นปัญหาใหญ่มากของโลก พบทั้งในทะเล ในมหาสมุทร หรือแม้แต่ในแม่น้ำ อันเกิดจากการเทของเสียที่มีส่วนผสมของน้ำมันลงแหล่งน้ำโดยไม่ได้ผ่านการกรองหรือบำบัด ปัญหานี้มีนักวิจัยทั่วโลกให้ความสนใจและพยายามหาทางออกที่ดีที่สุดเพื่อแก้ปัญหานี้ โดยจากงานวิจัยที่ผ่าน ๆ มาจะพบว่า คาร์บอนมีคุณสมบัติในการดูดซับน้ำมันได้อย่างมีประสิทธิภาพ และในส่วนงานวิจัยของผมเองจึงทดลองนำแบคทีเรียเซลลูโลสวุ้นมะพร้าวมาแปรสภาพเป็นโฟมคาร์บอน โดยทำให้มีโครงสร้างแบบนาโน คือข้างในเป็นเหมือนโฟม มีโพรงอากาศเล็ก ๆ อยู่มากมายเพื่อประสิทธิภาพในการดูดซับน้ำมัน และดูดซับโลหะที่เป็นพิษต่าง ๆ ที่ปนเปื้อนอยู่ในน้ำ ซึ่งสาเหตุที่เลือกใช้วุ้นมะพร้าวก็เพราะว่า ประเทศไทยมีกำลังการผลิตวุ้นมะพร้าวในปริมาณมาก และจะสะดวกต่อการขยายกำลังการผลิตในอนาคต
ในลำดับถัดไปได้วางแผนที่จะขยายผลงานวิจัย ด้วยการผลิตโฟมคาร์บอนในสเกลที่ใหญ่ขึ้น โดยอยากจะลองทำตัวโฟมคาร์บอนแบบใหญ่ขนาดประมาณ 10 ตารางเมตร ซึ่ง ณ ปัจจุบัน นักวิจัยที่ทำเรื่องนี้ส่วนมากจะติดอยู่ที่ขั้นตอนการทดสอบในห้องแล็บ เริ่มทดลองทำในบีกเกอร์ เมื่อผลลัพธ์ออกมาดีก็นำงานวิจัยออกมาตีพิมพ์ แต่ยังไม่ได้ขยายผลต่อไปเท่าไรนัก ซึ่งเป้าหมายสูงสุดที่วางไว้คือต้องการที่จะสามารถผลิตตัวคาร์บอนนี้ได้ในปริมาณมาก ด้วยราคาต้นทุนที่ถูก มีประสิทธิภาพในการดูดซับน้ำมันดี และสามารถใช้ซ้ำได้เรื่อย ๆ รศ.ดร.สุปรีดิ์ กล่าวเสริม
รศ.ดร.สุปรีดิ์ ได้กล่าวเพิ่มเติมว่า นอกจากการทำงานวิจัยแล้วการสื่อสารวิทยาศาสตร์ก็เป็นเรื่องที่สำคัญมาก เนื่องจากขณะที่ทำวิจัย จะมีขั้นตอนที่ต้องขอทุนวิจัย ซึ่งการจะได้ทุนวิจัยดังกล่าวเราต้องสื่อสารให้ผู้คนได้เข้าใจถึงความสำคัญของงานวิจัย และประโยชน์ที่เราสามารถสร้างขึ้นได้จากงานวิจัยหากได้รับเงินทุน โดยได้รู้จักกับเวทีเฟมแล็บตั้งแต่เมื่อประมาณ 2-3 ปีที่ผ่านมา ในฐานะผู้ชม รู้สึกว่าการเล่าเรื่องวิทยาศาสตร์ไม่น่าจะเป็นเรื่องยาก และตัวเราเองในฐานะอาจารย์และคนที่ทำงานวิจัยก็สามารถเล่าได้อย่างดี แต่ในปีนี้ที่ได้โอกาสเข้ามาเป็นส่วนหนึ่งของการแข่งขันจริงกลับพบว่าไม่ใช่เรื่องง่ายเลย ตั้งแต่การเรียบเรียงเรื่องให้สั้น กระชับ และเข้าใจง่าย จนมาถึงการนำเสนอจริงบนเวที
ขอบคุณข่าว/ภาพ : http://www.todayhighlightnews.com/2020/08/2020_10.html
Assoc. Prof. Dr. Supree Pinitsuntorn wins the “FameLab Thailand 2020” from his research on changing coconut gelatin to carbon nano-sponge for oil sorption
https://www.kku.ac.th/7600